Нәкый Исәнбәт. Ерак гасырларга җитәрлек иҗат.

Содержимое материала:

Нәкый Исәнбәт. Гасырларга җитәрлек иҗат.    Презентацияне башкаручы: татар теле һәм әдәбияты укытучысы Хәбибуллина Рушания Рәгыйп кызы

Нәкый Исәнбәт. Гасырларга җитәрлек иҗат.

 

Презентацияне башкаручы:

татар теле һәм әдәбияты укытучысы

Хәбибуллина Рушания Рәгыйп кызы

Нәкый Исәнбәт  Ерак гасырларга җитәрлек иҗат  « Халыкның үзеннән җыеп Җырны , сүзне, фикерне,- Халыкка һәйкәл салды ул Оста сынчы шикелле.»  ( Ришат Низамиев)

Нәкый Исәнбәт Ерак гасырларга җитәрлек иҗат

« Халыкның үзеннән җыеп

Җырны , сүзне, фикерне,-

Халыкка һәйкәл салды ул

Оста сынчы шикелле.»

( Ришат Низамиев)

Нәкый Исәнбәт–төрки-татар дөньясының XX гасырдагы иң күренекле шәхесләрнең берсе ул Ул – драматург, шагыйрь, балалар язучысы, тарихчы, публицист, тел белгече, тәрҗемәче, фольклорчы.  Аның тарафыннан әзерләнгән -өч томлык «Татар халык мәкальләре», - фразеологик сүзлек, -«Татар халык табышмаклары» «Балалар фольклоры» җыентыклары - беренче фундаменталь хезмәтләр булып санала. Бу хезмәтләргә елдан- ел кызыксыну арта бара. Бу хезмәтләрне өйрәнәләр.  Н. Исәнбәт пьесалары милләт сәхнә сәнгатебезнең нигезе булып торалар.

  • Нәкый Исәнбәт–төрки-татар дөньясының XX гасырдагы иң күренекле шәхесләрнең берсе ул
  • Ул – драматург, шагыйрь, балалар язучысы, тарихчы, публицист, тел белгече, тәрҗемәче, фольклорчы.
  • Аның тарафыннан әзерләнгән
  • -өч томлык «Татар халык мәкальләре»,
  • — фразеологик сүзлек,
  • -«Татар халык табышмаклары»
  • «Балалар фольклоры» җыентыклары — беренче фундаменталь хезмәтләр булып санала.
  • Бу хезмәтләргә елдан- ел кызыксыну арта бара. Бу хезмәтләрне өйрәнәләр.
  • Н. Исәнбәт пьесалары милләт сәхнә сәнгатебезнең нигезе булып торалар.

Нәкый Исәнбәт- милләт каһарманы

Нәкый Исәнбәт- милләт каһарманы

  • Бөтен тормышын милләткә хезмәт итүгә багышлаган. Ул безнең горурлыгыбыз.
  • Нәкый Исәнбәт 1899 елның 29 декабрендә Башкортстанда туган.
  • Казанда “Мөхәммәдия” мәдрәсәсендә укый. Ун яшендә яза башлый. Беренче шигырьләре революцион характерында була.

Нәкый Исәнбәт- шагыйрь Нәкый Исәнбәт шигырьләренә күп җырлар язылган.  «Син сазыңны уйнадың», «Туган ил»,  «Бормалы су»,  «Уракчы кыз» …. -болар хәзер халык үзенеке дип санаган җырлар. Чын халык җырлары. «Зур шагыйрьләрдән Тукаев булса хәлфә,мин шәкерт.»  (Н.Исәнбәт)

Нәкый Исәнбәт- шагыйрь

  • Нәкый Исәнбәт шигырьләренә күп җырлар язылган.
  • «Син сазыңны уйнадың»,
  • «Туган ил»,
  • «Бормалы су»,
  • «Уракчы кыз» …. -болар хәзер халык
  • үзенеке дип санаган җырлар. Чын халык җырлары.

«Зур шагыйрьләрдән Тукаев

булса хәлфә,мин шәкерт.»

(Н.Исәнбәт)

«Ай, былбылым»

«Ай, былбылым»

  • -чын халык җыры.
  • Бу җырны яратып Илһам Шакиров башкарды. Ренат Ибрагимов , яшь татар җырчысы Элвин Грей да җырлый, чөнки бу җыр- халыкчан.

Нәкый Исәнбәт- балалар язучысы

Нәкый Исәнбәт- балалар язучысы

  • Шигырьләр.
  • әкиятләр.
  • Мәсәлләр.
  • Уеннар.
  • Җырлар..
  • Табышмаклар.
  • Аның әкияте б уенча “ Мырау батыр” дигән күп серияле телевизион спектакль куелды.
  • Нәкый Исәнбәт әсәрләре бүгенге балаларныкы да. Аларның балаларының балаларыныкы да.
  • Мырау батыр

Нәкый Исәнбәт – фольклорчы, галим. Үзе институт

Нәкый Исәнбәт – фольклорчы, галим. Үзе институт

  • Өчтомлык “Татар халык мәкальләре”,
  • Идегәй” дастаны,
  • Табышмаклар” китабы, “Балалар фольклоры ”- халыкның меңәр еллар буена килгән рухи байлыгы тупланган хәзинә, халкыбызның күңел байлыгы…
  • Еллар узган саен кыйммәтләре арта гына барган әсәрләр.
  • Нәкый Исәнбәт ның төрле вариантларын, шул чорны өйрәнеп, әсәрне хәзерге хәлгә китерә.
  • Табышмаклар” китабы, “Балалар фольклоры”- һичшиксез, татар балалар әдәбиятының бишеге .
  • Бүгенге көндә чыра яндырып эзләсәң дә табылмас такмазалар, мәкаль- әйтемнәр, табышмаклар

Нәкый Исәнбәт- тәрҗемәче

Нәкый Исәнбәт- тәрҗемәче

  • Тәрҗемәләре:
  • А.Пушкин “Бакчасарай фонтаны” поэмасы;
  • А.Пушкин “Полтава” поэмасы;
  • А.Пушкин “Таш кунак” трагедиясе;
  • Мольер “”Тартюф”;
  • Шекспир “Гамлет”;
  • Шекспир “Король Лир”;
  • А.Грибоедов “Акылсызлык бәласе” комедиясе.

Нәкый Исәнбәт- күренекле драматург

Нәкый Исәнбәт- күренекле драматург

Нәкый Исәнбәт- күренекле драматург     “ Миркәй белән Айсылу” драмасы беренче тапкыр 1936 нчы елда куела. Бу әсәр бүген дә бик актуаль. Аталар һәм балалар, байлар һәм ярлылар каршылыгын күрсәтә, бәхетсез мәхәббәт кебек темалар чагылыш таба.

Нәкый Исәнбәт- күренекле драматург

  • Миркәй белән Айсылу” драмасы беренче тапкыр 1936 нчы елда куела. Бу әсәр бүген дә бик актуаль. Аталар һәм балалар, байлар һәм ярлылар каршылыгын күрсәтә, бәхетсез мәхәббәт кебек темалар чагылыш таба.
  • 1939 нчы елда “Хуҗа Насретдин” комедиясен яза. . Бу әсәр кабат-кабат сәхнәләрдә куела. Бүгенге көндә дә бу комедия Г.Камал театры сәхнәсендә бара.

Йомгак

Йомгак

  • Нәкый Исәнбәт бөтен гомерен, көчен һәм талантын туган халкы өчен биргән.
  • Халкым дип яшәгән, халкы өчен җан аткан Шуңа күрә дә чын мәгънәсендә халык язучысы булып танылды .
  • Аның фәнни хезмәтләрендә, иҗатында халыкның күңел байлыгы . Шуңа күрә дә аның иҗаты чын мәгънәсендә халыкчан , киләчәк буыннарга җитәрлек.
  • Аның әсәрләре- еллар узган саен кыйммәтләре арта гына барган әсәрләр.
  • Ул милли телне киләчәк буыннарга илтүче. Аның фәнни хезмәтләре, иҗаты киләчәк буыннарга да үзенең татарлыгын саклап калырга ярдәм итәчәк . .
  • Аның язганнарына, җыйганнарына , безгә калдырган алтын хәзинәсенә бәяне киләчәк буыннар бирер әле. Аның иҗаты ерак гасырларга җитәрлек.

Кулланылган әдәбият исемлеге

Кулланылган әдәбият исемлеге

  • 1. Әдипләребез: библиографик белешмәлек: 1 том. – Казан, 2009.
  • 2. Әсәрләр: 4 томда. — Казан: Татар. кит. нәшр., 1988-1989.
  • 3. Балалар фольклоры. — Казан: Татар. кит. нәшр., 1984. .
  • 4. Исәнбәт Н. Әсәрләр, 4 томда, Казан: Татар китап нәшрияты, 1989.
  • 5. Р.Миңнуллин . Башкаларга бер караш. Казан: Татар китап нәшрияты, 2017
  • 6. Татар халык мәкальләре: 3 томда. Казан: Татар. кит. нәшр., 1959-1967.
  • 7. Татар халык табышмаклары. — Казан: Татар. кит. нәшр., 1970.
  • 8. Татар теленең фразеологик сүзлеге. 2 томда Казан: Татар. кит. нәшр., 1990.
  • 9. Татарский государственный академический театр имени Галиасгара Камала. Сто лет. В двух томах. Первый том. Спектакли. — Издательство: Заман, 2009 г.
Понравился материал? Поделитесь с коллегами:
Копилка учителя